درمان سرفه خشک در طب سنتی

طب سنتی برای درمان انواع سرفه به‌خصوص سرفه‌های خشک کرونا توصیه‌های غذایی و دارویی متعددی دارد.

که در این مطلب طب بوعلی به معرفی برخی از این راهکارها پرداخته است.

“سرفه” یکی از شایع‌ترین علائم بیماری‌های تنفسی و یکی از آزاردهنده‌ترین عوارض بیماری کرونا است

در این روزهای کرونایی بسیاری از هموطنان مبتلا به کرونا از این عارضه رنج می‌برند.

گاهی این سرفه‌ها به‌قدری مزمن و طولانی‌مدت می‌شود که فرد را ناگزیر به مصرف هر دارویی می‌کند.

در همین رابطه، طب ایرانی برای درمان انواع سرفه به‌خصوص سرفه‌های خشک کرونا توصیه‌های غذایی و دارویی متعددی دارد.

در اصطلاح پزشکی به سرفه خشک (dry cough)، سرفه غیر مولد نیز گفته می‌شود

زیرا برخلاف سرفه‌ مولد و مرطوب نمی‌تواند باعث خروج میزان زیادی از ترشحات مخاط یا همان خلط از ریه‌ها یا مجاری بینی شما شود.

اصولا این نوع سرفه هفته‌ها بعد از بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، سیاه‌سرفه، آنفولانزا و کووید-۱۹ همراه شما است.

طب سنتی برای سرماخوردگی

غذاهای مفید برای درمان سرفه

به‌باور متخصصان طب اسلامی حریره‌ها از بهترین غذاها برای سرفه به‌شمار می‌رود.

حریره‌ نشاسته و مغز بادام با مقداری شکر و افزودن مقداری پودر رازیانه یا پودر بذر کتان، خوراک لذیذی است که برای بهبود سرفه توصیه می‌شود.

مصرف انواع سوپ سبزیجات تهیه‌شده با گشنیز، جعفری، پیاز، هویج و کدو و همچنین شیربرنج با دارچین و زعفران و انواع فرنی از دیگر خوراکی‌های مفید برای سرفه است؛

ضمن این‌که سوپ جو اگر با گوشت مرغ و پرندگان کوچک مثل بلدرچین و کبک طبخ شده باشد

برای بیمارانی که از سرفه‌های خشک رنج می‌برند، مفید است.

دمنوش‌های مؤثر در تسکین سرفه

مصرف برخی ترکیبات و گیاهان دارویی می‌تواند برای برخی بیماران مبتلا به کرونا مفید و برای عده‌ای دیگر آسیب‌رسان باشد،

این موضوع زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که برخی بیماران در حال مصرف چند داروی شیمیایی‌اند و ممکن است.

تداخلات دارویی گریبانگیر بیماران شود.

بر اساس راهنمای منتشرشده از سوی دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت، برای سرفه‌ خشک مبتلایان به کرونا، دمنوش یک قاشق غذاخوری بنفشه، ختمی یا پنیرک هر هشت ساعت توصیه شده است.

همچنین توصیه می‌شود، بیمارانی که از سرفه‌های خلط‌دار رنج می‌برند:

از جوشانده‌ نیم‌کوب پنج عدد عناب با چوب دارچین به‌میزان دو تا سه سانتی‌متر، هر هشت ساعت استفاده کنند.

تأثیر استفاده از روغن‌های گیاهی در بهبود سرفه

استفاده از روغن‌های گیاهی از روش‌های رایج تسکین سرفه در طب سنتی ایران است.

به‌این منظور می‌توانید روغن را روی قسمت‌های جلویی و پشتی قفسه سینه بمالید و به‌آرامی ماساژ دهید.

روغن بنفشه، روغن بادام شیرین، روغن کدو و روغن حیوانی برای سرفه‌های خشک و روغن زنجبیل، روغن قُسط و روغن زیتون برای سرفه‌های خلط‌دار توصیه می‌شود.

همچنین مالیدن اسانس نعناع نزدیک بینی و روی قفسه سینه‌ بیماران جهت کاهش درد قفسه سینه و اسپاسم راه‌های هوایی، از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند مفید باشد.

بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای

نوشیدن آب سرد،

ترشیجات،

میوه‌های ترش و نارس،

ادویه‌جات بسیار گرم مثل زنجبیل،

فلفل، سیر و پیاز خام،

غذاهای سنگین و دیرهضم مثل حلیم و کله‌پاچه،

غذاهایی با طبع سرد مثل ماست، دوغ، خیار و گوجه،

غذاهای سرخ‌شده

کاسنی

برای بیمارانی که سرفه می‌کنند مناسب نیست.

 قرار گرفتن در معرض هوا و محیط‌های سرد به تشدید علائم منجر می‌شود و توصیه می‌شود که:

بیماران در ناحیه سر، صورت و قفسه سینه پوشش کافی داشته باشند.

در بیماران مبتلا به آلرژی، آسم و رفلاکس اسید معده به مری (GERD)، وجود سرفه‌های خشک طبیعی است.

اگرچه ممکن است از عوارض جانبی طولانی‌مدت قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند دود سیگار نیز باشند.

در بعضی موارد، ۲۰ درصد بیماران پس از مصرف داروهای مهارکننده ACE مانند انالاپریل و لیزینوپریل دچار سرفه خشک مزمن می‌شوند.

در مقایسه با سرفه‌های مرطوب، سرفه‌های خشک آزاردهنده‌تر هستند و در هر گروه سنی ممکن است بروز کنند.

تنفس هوای خشک در فصل‌های سرد سال می‌تواند گلو را تحریک کرده و زمان بهبود را طولانی‌تر کند.

از درمان‌های پزشکی رایج سرفه خشک می‌توان موارد زیر را نام برد:

انواع ضد احتقان برای کاهش:

گرفتگی بینی و سینوس‌ها، تجویز انواع قرص و شربت ضد سرفه و خلط‌آور، تجویز داروهای استنشاقی در قالب اسپری و اکسیژن‌ درمانی اشاره کرد.

مجله Complement Med Res چاپ شده، گزارش شده است :

که استفاده از ریشه گل ختمی می‌تواند در کاهش اثرات تحریکی سرفه خشک بر گلو مفید باشد.

آثار دارویی گل ختمی در طب سنتی خصوصا در درمان سرفه خشک توسط پژوهشگر ایرانی م.محبوبی در مطالعه‌ایی در سال 2018 مورد مرور قرار گرفته است.

 نعناع تند

طب تحقیقات محققین طب سنتی، نعناع تند حاوی ترکیبی به نام منتول است

که به تسکین و بی‌حسی ریشه‌های عصبی ملتهب در مجاوری تنفسی و گلو کمک می‌کند.

لذا آثار درد ناشی از سرفه خشک را تسکین داده و از میزان تحریک گلو و نیاز به سرفه‌های مکرر می‌کاهد.

همچنین اثرات ضدباکتری و ضد ویروسی نعناع نیز در مطالعه‌ایی در سال 2008 گزارش شده است.

 کسپایسین

در مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی در سال 2015 که در مجله Randomized Controlled Trial چاپ شده ، گزارش شده است

که کسپایسین موجود در فلفل چیلی می‌تواند سرفه‌های مزمن را تسکین دهد.

برای این منظور می‌توان از کپسول‌های حاوی کسپایسین یا دمنوش سس فلفل Cayenne استفاده کرد.