بهترین راهکار طب سنتی در درمان بی خوابی

طب سنتی تغییر و تحولات بر مزاج افراد باعث اختلال در مزاج می شود که این اختلال خود عامل کم‌خوابی محسوب می‌شود.

بی خوابی یک اختلال است که عدم توجه به درمان آن می تواند عوارض ناگواری برای بدن داشته باشد شما می توانید با کمک طب ایرانی این اختلال را درمان کنید.

دلیل بی خوابی از دیدگاه طب سنتی به خشکی مغز باز می گردد؛ وقتی مغز به اندازه کافی رطوبت نداشته باشد، بی خوابی ایجاد می شود.

از بی خوابی در اغلب منابع طب سنتی ایران تحت عنوان «سهر» نام برده شده است.

حکمای طب سنتی ایرانی علل بی خوابی را به دو دسته

1- اختیاری

2- غیر اختیاری

تقسیم می کنند و سوء مزاج دماغ را یکی از علل اصلی و مهم بی خوابی غیر اختیاری می دانند.

بعضی از علل بی خوابی در طب اسلامی به نحوی مورد تایید علم روز است

علت هایی نیز در طب سنتی وجود دارد که در طب نوین یافت نشده است و به تحقیقات بیش تری نیاز دارد.

بی خوابی به دلیل خشکی مغز به دو دلیل اتفاق می افتد

1-گرمی

بی خوابی که به دلیل خشکی و گرمی ایجاد می شود، به این شکل است که:

فرد در ابتدا نمی تواند به راحتی به خواب برود و نزدیک سحر احساس خواب برای فرد ایجاد می شود

2-سردی

این دسته از افراد به این شکل که حدود 3-2 ساعت می خوابند، سپس بیدار می شوند و دیگر امکان خوابیدن برای شان وجود ندارد.

این دسته از افراد معمولا کابوس های وحشتناک می بینند. خوردن قهوه و چای می تواند مشکلات این دسته از افراد را تشدید کند.

در این مطلب از طب بوعلی با توجه به آموزه های طب سنتی، به بررسی علل و راه های درمان بی خوابی پرداخته ایم.

⇐ بهترین راهکار طب سنتی در درمان بی خوابی

 از جمله «اصول شش گانه زندگی سالم» (سته ضروریه) و لازمه حیات انسان و حیوان خواب و بیداری است که بدون آن دو، زندگی بر نظام نمی ماند.

 خواب تقریباً یک سوم حیات انسان را در برمیگیرد و وجود آن برای بقا ضروری است. 

در طب سنتی، خواب را به سکون و بیداری را به حرکت تشبیه کرده‌اند.

 بدن در حال سکون و خواب هر دو ثابت و در حال استراحت است و هر دو برای بدن رطوبت بخش هستند و هر دو از بین برنده خستگی هستند.

 از نظر حکما در طب سنتی ،هر دو حالت بیداری و حرکت ،حرارت را افزایش می دهند و هردو موجب خستگی می شوند.

در منابع طب سنتی آمده است که هر گاه نفس آدمی از تجسس چیزهایی که از طریق حواس رسیده است دست بردارد و اندام های حسی ( گوش،

چشم، لامسه، بویایی و چشایی ) از وظایفشان دست بکشند خواب رخ می دهد.

علت به خواب رفتن از لحاظ مزاجی تاثیر رطوبت بر مغز است . با تاثیر رطوبت مغز دستوردهی مغز به اعضا قطع و خواب رخ می دهد .

هرچقدر این رطوبت به اندازه لازم به اعتدال باشد خواب خوش تر خواهد بود و اختلالات خواب به فساد و اختلالات رطوبت بستگی دارد .

منبع ذخیره و جبران اعمال حیاتی بدن ما خواب است.

امروزه در مطالعات جدید طب نوین  نیز به اهمیت خواب پی برده‌اند و نقش آن را در تقویت سیستم ایمنی بدن، ترمیم اعصاب، حفظ کارآمدی سیستم عصبی،

ساماندهی یـادگیری و حافظه و رشد کودکان و نوجوانان کاملا موثر می‌دانند.

استراحت و خواب کافی را میتوان  یکی از نیاز‌های مهم و طبیعی بدن انسان دانست؛ هرگونه اختلال در خواب می‌تواند در عملکرد روزانه افراد اثری منفی بگذارد.

از فراگیرترین اختلالات خواب را می‌توان بی خوابی دانست . حدود ۳۰ درصد از افراد در طول زندگی خود بی‌خوابی را تجربه می‌کنند که از این میان ۱۰ درصد به بی‌خوابی مزمن مبتلا هستند؛

بی‌خوابی در زنان شایع‌تر است و آپنه ( وقفه تنفسیدر خواب) بیشتر در مردان بروز پیدا می‌کند.

دو علل  بی خوابی در طب سنتی:

در اغلب متون طب سنتی ایران از بی خوابی تحت عنوان «سهر» نام برده می شود ک علت آن بر دو نوع است :

1-   علل اختیاری:

عواملی که اراده ی شخص در ایجاد آنها دخالت دارد و خود فرد میتواند با حذف آن عوامل از زندگی خویش به برطرف شدن بی خوابی خود کمک کند و شامل موارد زیر میباشد:

– اشتغال به امور صناعی مثلا برای شغل نگهبانی باید بیدار بماند مخصوصاً در فردی که مزاج طبیعی مغزاو خشک باشد.

– کم غذا خوردن به اندازه ای که باعث خشکی مزاج مغز شود و بی خوابی ایجاد کند.

–زیاد غذا خوردن به اندازه ای که از سنگینی معده وعدم توانایی هضم غذا در معده دچار بی خوابی شود

–نور وروشنایی محل خواب در فردی که مستعد بی خوابی است ایجاد بیخوابی میکند.

 – استفراغ زیاد ، یا راه رفتن در آفتاب در هوای گرم باعث خشکی مغز و بی خوابی میشود .

2-  علل غیراختیاری

عواملی که به صورت ناخواسته در فرد ایجاد بی خوابی میکنند و در دو حالت سلامتی و بیماری روی میدهند:

-حالات روحی که در زمان سلامتی فرد روی میدهد مانند غم و اندوه، ترس و افکار زیاد و پریشان. این حالات در بیش تر افراد باعث بیخوابی میشود

–بیماری : در درمان آن باید نسبت به مرطوب کردن مغز اقدام کنند .

عوامل ‏موثر و مرتبط با خواب درطب سنتی شامل :

1-مزاج

2-سن

3-جنس

4-محل سکونت

5-تغییرات فصول و آب و هوا

6-شغل

7-میزان فعالیت

8-شرایط روحی و روانی

9-تغذیه (نوع غذاهای مصرفی، فاصله خواب با غذا خوردن)

10وضعیت دستگاه گوارش

11-محل خواب

12-شیوه خوابیدن

ساعت خواب معتدل نباید از ۶ ساعت کمتر و از ۱۰ ساعت بیشتر باشد.

به طور کلی افرادی که مزاج سرد و تر دارند نسبت به افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، ساعات بیشتری می‌خوابند.

اما هرکس با توجه به مزاج و سایر شرایط ذکر شده باید به میزان مناسب خود خواب کافی داشته باشد.

کم یا زیاد شدن نامتناسب میزان خواب زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مختلف می‌شود.

حتی عمق خواب هم با مزاج در ارتباط است.

به طوری که می‌توان گفت افراد سرد و تر مزاج، خواب عمیق‌تری در مقایسه با دیگران دارند.

و به همین نحو تغییرات مزاجی می‌تواند سبب اختلالات خواب گردد.

زعفران

مکمل زعفران یا چای زعفران به استراحت بدن و بهبود خواب کمک می کند.

طرز تهیه: زعفران را به مدت 2 دقیقه درون شیر گرم بجوشانید و به آن کمی عسل اضافه کنید . قبل از خواب بنوشید.

جوز هندی

جوز هندی یک داروی مفید برای برای سیستم گوارش و درمان بی خوابی است که می توانید آن را بصورت چایی و یا با شیر و یا عسل قبل از خواب میل کنید.

جوز هندی و عسل 

یک مقدار پودر جوز هندی را با یک قاشق چای خوری عسل ترکیب کنید و 15 دقیقه قبل از خواب بنوشید.

چای جوز هندی:
جوز هندی را پودر کنید و درون یک ظرف آب بجوشانید و بعد از شام بنوشید.

جوز هندی و شیر:
مقداری جوز هندی را در یک لیوان شیر گرم بریزید و قبل از خواب بنوشید.

جوز هندی در غذا:

جوز هندی را می توانید با ماست یا سوپ نیز میل کنید.

نکته: جوز هندی ممکن است با مصرف برخی از داروها واکنش نشان دهد پس قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

 دمنوش اسطوخودوس

اسطوخودوس درمانی سنتی برای رفع بی خوابی است و استشمام عطر اسطوخودوس قبل از خواب، میزان خواب عمیق را افزایش می دهد.

عطر آرام بخش اسطوخودوس همراه با خواص گوارشی این گیاه باعث شده که دمنوش اسطوخودوس انتخاب مناسبی برای قبل از خواب باشد.

 آب زغال اخته

زغال اخته، باعث کاهش بی خوابی و اضطراب ناشی از آن می شود و اعصاب های تحت فشار را آرام می کند.

طرز تهیه: دو قاشق چای خوری آب زغال اخته را با یک قاشق چای خوری عسل ترکیب کنید و قبل از خواب از آن استفاده کنید.

چای بابونه

چای بابونه معروف ترین داروی طبیعی برای بهبود کیفیت خواب و آرام کردن اعصاب می باشد.

چای بابونه را می توانید با یک طعم دهنده شیرین که باب میلتان است، ترکیب کرده و قبل خواب بنوشید.

دمنوش به لیمو

دمنوش به لیمو باعث کاهش فشار عصبی، استرس و اضطراب می شود و نوشیدن یک فنجان از این دمنوش به خواب بهتر کمک می کند

و سدی برای افکار مزاحم ایجاد می کند.

دمنوش به لیمو دارای ترکیب نعنا است که مجاری تنفسی را پاکسازی کرده و به بهبود کیفیت خواب کمک می کند.

با همه قرص هایتان خداحافظی کنید.

 استفاده از عناب

عناب به دلیل داشتن خاصیت آرامش بخشی که دارد برای کاهش اضطراب و درمان بی خوابی شبانه مورد استفاده قرار می گیرد.

طرز تهیه: یک مشت عناب را با سه فنجان آب بجوشانید و بعد از چند دقیقه بنوشید. می توانید به طور دلخواه آن را سرد یا داغ مصرف کنید.

دانه های زیره سبز

زیره سبز یک نوع دانه معطر است که حاوی مواد و ویتامین هایی است که به بهبود کیفیت خواب کمک می کند.

طرز تهیه: یک قاشق چایخوری دانه زیره را به مدت 5 ثانیه در شعله کم بجوشانید و بعد یک فنجان آب به آن اضافه کنید و پنج دقیقه قبل از خواب بنوشید.

بادرنجبویه

بادرنجبویه، یکی از گیاهانی است که به خانواده نعنا تعلق دارد و برای اضطراب و درمان اختلالات خواب مورد استفاده قرار می گیرد.

طرز تهیه: یک قاشق چای خوری از بادرنجبویه ی خشک را در آب جوش بریزید

توجه داشته باشید که برگ های بادرنجبویه 10-15 دقیقه باید در آب جوش باقی بمانند تا کاملا دم بکشند. این دمنوش را 4 بار در روز میل کنید.