طب سنتی و خواص سبوس برنج

طب سنتی سبوس برنج را یکی از بهترین مواد غذایی برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها می‌داند. بعضی از متخصصین طب سنتی ایرانی طبع سبوس برنج را گرم و برخی دیگر طبع آن را سرد می‌دانند.

اما باید بدانید که طبع سبوس برنج معتدل است و تمامی مزاج ها بر طبق طب سنتی و طب ایرانی می‌توانند از سبوس برنج و خواص بی‌نظیر آن بهره مند شوند.

سبوس برنج لایه سخت خارجی  و به عبارتی لایه دوم پوسته برنج خشک است که نام علمی آن Rice Bran می‌باشد.

سبوس برنج یکی از خوراکی های مقوی می باشد که به صورت فراوان در دسترس بوده و قیمت بسیار مناسبی نیز دارد، خواص سبوس برنج در طب سنتی ایرانی بسیار مورد تایید بوده و به عنوان ماده ای دارویی و تقویتی مورد استفاده قرار می گیرد.

از خواص سبوس برنج در طب سنتی می‌توان به مواردی مانند مرطوب کردن پوست، درمان دیابت، جلوگیری از سرطان، لاغری، اشاره کرد که در این بخش از طب بوعلی به بررسی خواص آن پرداخته ایم.

⇐ طب سنتی و خواص سبوس برنج

یکی از عمده ترین غلات در جهان ، که نزدیک به 5000 سال درجهان مورد استفاده مردم قرار گرفته است، برنج میباشد. برنج در دو نوع سفید و قهوه ای کشت میشود . حدود نود درصد برنج جهان از آسیا تهیه میشود.

وجـود ویتامین E در سبوس برنج با کمک خاصیت آنتی اکسیدانی قوی از ایجاد چین و چروک پوست به خوبی جلوگیری می کند و با حفظ رطوبت پوست مانع پیری زودرس پوست می شود.

همچنین در افزایش طول عمر و تقویت اعصاب بسیار موثر است. به همین دلیل، یکی از ویژگی های سبوس برنج را بخشیدن حس جوانی دانستند.

ارزش غذایی سبوس برنج

مواد مغذی موجود در 100 گرم سبوس برنج به صورت زیر است:

ارزش غذایی و کالری سبوس برنج: 246

چربی: 7 گرم

کربوهیدرات: 66 گرم

فیبر: 15 گرم

شکر: 1.5 گرم

پروتئین: 17 گرم

1- خواص سبوس برنج برای مو

ویتامین B موجود در سبوس برنج  روند سوخت و ساز سلول‌های زنده پیاز مو را تحریک می‌کند و باعث تقویت و رشد مو می‌شود.

دیگر ویتامین موجود در سبوس برنج، ویتامین E است که این ویتامین هم از ریزش مو و هم سفید شدن ناگهانی مو در سنین پایین و میانسالی ممانعت می‌کند.

سبوس برنج غنی از مواد معدنی مانند آهن و مس است که موجب بهبود گردش خون در پوست سر و تقویت فولیکول‌های مو در نتیجه موجب رشد مو‌ها می‌شود.

همچنین سبوس برنج حاوی روی(زینک) است که در تقویت عملکرد سیستم دفاعی و عصبی بدن موثر است و به سلامت موها کمک می‌کند.

روغن تهیه شده از سبوس برنج علاوه بر تامین رطوبت مو و پوست سر با داشتن ویتامین های B و E موی‌ سر را نیز تقویت می‌کند. درنتیجه سبوس برنج موجب رویش مجدد موها و مشکی شدن موهای سفید می‌شود.

از دیگر خواص سبوس برنج برای مو درمان شوره سر است. ویتامین E و B12 موجود در سبوس برنج موجب آبرسانی به مو‌ها می‌شود و روغن سبوس برنج نیز موخوره را کاهش می‌دهد.

سبوس برنج ‌سرشار از آنتی ‌اکسیدان است و ضد شوره است و حتی می‌تواند از مو‌ها در برابر اشعه ماوراء بنفش نیز محافظت کند.

از خواص سبوس برنج قهوه ای برای مو می‌توان به وجود ویتامین B اشاره کرد زیرا ویتامین B برای رویش مو و جبران آسیب دیدگی ساقه و ریشه مو بسیار موثر و مفید است.

به افرادی که دچار ریزش مو هستند و موهای کم پشتی دارند، توصیه می‌شود که برای تقویت فولیکول‌های مو سبوس برنج قهوه‌ای مصرف کنند.

برای درمان ریزش مو و شوره سر ۲ قاشق غذاخوری سبوس برنج را در ۲ لیتر آب جوشیده بریزید و بعد از ۱۵ دقیقه و ته نشین شدن سبوس، آب را روی سر خود بریزید و سپس مو‌هایتان را با شامپو یا صابون بچه بشویید و سپس آب کشی کنید.

2- کمک به درمان بیماری قلبی (CHD)

بیماری های قلبی عروقی که شایع ترین علت مرگ و میر در سراسر جهان هستند.

در این بیماری رگ های قلب به علت رسوب چربی و یا فشار خون بالا مسدود شده و خون رسانی به قلب را با مشکل مواجه می کنند و باعث سکته قلبی و یا گرفتگی عروق می شوند.

علاوه بر آن تغذیه نامناسب مهم ترین علت این عارضه می باشد. مصرف فیبر رژیمی موجود در غلات، به کاهش میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی بسیار کمک می کند.

دیگر خواص سبوس برنج که مصرف آن به علت میزان فیبر بالا و کاهش کلسترول بد(LDL) خون و افزایش کلسترول خوب(HDL)، ریسک ابتلا به بیماری و خطر مرگ و میر را به شدت کاهش می دهد.

3- سبوس برنج و پوست صورت: 

همانطور که گفته شد سبوس برنج سرشار از ویتامین های گروه B، ویتامین E، آهن، روی و فیبر است.
ویتامین E و آنتی اکسیدان های موجود در این سبوس یکی از بهترین ترکیبات برای داشتن پوستی شفاف و بدون چروک هستند.

علاوه بر مزایای خوراکی سبوس برنج برای پوست، می توانید آن را با کمی آب یا عسل مخلوط کرده و به مدت 20 دقیقه بر روی پوست خود قرار دهید و از نتایج مثبت آن لذت ببرید. 

1- ماسک سبوس برنج و چای سبز:

خواص :
تغذیه کننده پوست صورت
لایه برداری
صاف کننده پوست

مواد لازم:
دو قاشق غذاخوری سبوس برنج
یک قاشق غذاخوری شیر سرد
یک قاشق چای خوری آب پرتقال
دو قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن سبوس برنج
دو قاشق غذاخوری چای سبز (از برگ طبیعی چای سبز برای دم کردن چای سبز استفاده کنید با آب کم و به صورت غلیظ تهیه شود. اگر از تی بگ های چای سبز استفاده می کنید حتما خالص و بدون طعم دهنده خاص باشد)

طرز تهیه و روش استفاده:
همه ی مواد را با هم در یک کاسه مخلوط کنید.
ترکیب شما باید شبیه خامه یا خمیر باشد. ( نه آنقدر شل که از روی پوست بیافتد و نه آنقدر خشک که خرد شود)
صورت خود را با آب یا پاک کننده معمولی کاملا تمیز کنید.
ماسک را بر روی صورت و گردن تا استخوان گردنتان بمالید.
هرچقدر که زمان لازم بود منتظر بمانید تا کاملا خشک شود.
قبل از شست و شو کمی صورت و گردنتان را مرطوب کنید و به آرامی در یک حرکت دایره وار به مدت چند دقیقه مالش دهید.
سپس آن را بشویید.

۲- ماسک سبوس برنج با عسل و ماست:

خواص:
آبرسانی و تامین رطوبت پوست
سفیدکننده و صاف کننده پوست
بستن منافذ پوست

مواد لازم:
دو قاشق غذاخوری پودر سبوس برنج
یک قاشق غذاخوری عسل
یک قاشق غذاخوری ماست

طرز تهیه و روش استفاده:
مواد را با هم مخلوط کنید تا یک خمیر یکدست ایجاد شود.
صورت خود را شسته و آن را بر روی صورت خود بمالید.
منتظر بمانید تا خشک شود.
سپس آن را با آب سرد بشویید.
برای گرفتن نتیجه مطلوب باید حداقل ۳-۱۵ بار در هفته این ماسک را استفاده کنید.

۳- ماسک سبوس برنج و شیر:

خواص:
این ماسک برای پوست های خشک بسیار مناسب است.
موجب صافی و شفافیت پوست می شود.

مواد لازم:
دو قاشق غذاخوری پودر سبوس
دو قاشق غذاخوری شیر تازه کم چرب

طرز تهیه و روش استفاده:
پودر سبوس را در یک کاسه ریخته و شیر را به آن اضافه کنید تا خمیری چسبناک ایجاد شود.
صورتتان را بشویید و خمیر را روی آن بمالید.
صبر کنید تا خمیر خشک شود.
با آب بشویید.
به طور منظم هفته ای دوبار استفاده نمایید.

۴- ماسک سبوس برنج و لیمو:

خواص:
این ماسک برای پوست های چرب مناسب است.
چربی پوست را کنترل می کند و مانع از جوش صورت می شود.
اما فقط شب ها مجاز هستید از این ماسک استفاده کنید. چرا که در طول روز لیمو موجود در آن موجب می گردد پوستتان به راحتی نور خورشید را جذب کند.

مواد لازم:
دو قاشق غذاخوری پودر سبوس برنج
دو قاشق غذاخوری لیمو تازه
آب گرم به میزان لازم
طرز تهیه و روش استفاده:
مواد را باهم مخلوط کرده تا خمیری همگن ایجاد شود.
سپس بر روی پوست خود بمالید .
بعد از ۱۵-۲۰ دقیقه با آب سرد بشویید.
در هفته ۲-۳ بار از این ماسک استفاده کنید تا چربی پوستتان کنترل شود.

۵- ماسک سبوس برنج و تخم مرغ:

خواص:
لایه برداری پوست
از بین بردن جوش های ریز

مواد لازم:
یک قاشق غذاخوری سبوس برنج
یک قاشق غذاخوری عسل
یک عدد زده تخم مرغ
یک قاشق چای خوری شیر خشک

طرز تهیه و روش استفاده:
مواد را باهم مخلوط کنید تا خمیری یکنواخت ایجاد شود.
سپس آن را بر روی صورتتان بمالید.
۲۰ دقیقه منتظر باشید تا خشک شود.
با آب خنک بشویید.

۶- ماسک سبوس برنج و ماست:

خواص:
از بین بردن جوش های صورت
مواد لازم:
دو قاشق غذاخوری سبوس برنج
چهار قاشق غذاخوری ماست کم چرب

طرز تهیه و روش استفاده:
مواد را خوب مخلوط کنید تا به یک خمیر همگن برسید.
صورتتان رو بشویید و ماسک را بر روی صورت خود بمالید.
به مدت ۱۵ دقیقه و به صورت دورانی پوست خود را ماساژ دهید.
سپس با آب ولرم بشویید.
می توانید هفته ای ۳-۴ بار از این ماسک برای بهبودی جوش های صورتتان استفاده کنید.

4- خواص سبوس برنج در یبوست و برای معده

بر اساس پژوهش های مختلف سبوس غنی ترین منبع غذایی فیبر و الیاف گیاهی محسوب می شود. این فیبر و الیاف را که بیشتر مواد سلولزی و همی سلولزی می باشد، موجب افزایش حجم مدفوع می گردد.

افزایش حجم مدفوع عامل اساسی مبارزه با یبوست و بیماری کولون و پیدایش سرطان کولون می باشد.تحقیقات نشان داده که سبوس مهم ترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود.

جلوگیری از یبوست نیز از بروز بواسیر، شقاق، فیستول، شکاف بافت معده و عفونت های دستگاه گوارش (که غالباً در میان افراد مسن مشاهده می گردد) پیشگیری می کند.

گفته شده فیبر موجود در سبوس برنج ۱۰ برابر بیشتر از اسفناج است و این ماده غذایی یکی از غنی ترین منابع فیبر می باشد که به تنظیم حرکات روده کمک کرده و برای درمان اختلالات روده همچون یبوست، نفخ و گاز روده مفید می باشد.

طبق تحقیقات انجام شده سبوس برنج غنی از الیاف گیاهی و فیبر است که اکثرا از مواد های همی سلولزی و سلولزی هستند.موادهای سلولزی و همی سلولزی باعث افزایش مقدار مدفوع میشود.

افزایش مقدار مدفوع عامل اصلی جلوگیری از یبوست و کولون و همینطور پدیدار شدن سرطان کولون میشود. تحقیقات ثابت کرده است مواد غذایی سبوس برنج از اصلی ترین راه های درمان طبعیبی یبوست است.

درمان یبوست باعث میشود از بروز بواسیر شکاف بافت معده، عفدنت دستگاه گوارش، شقاق، فیستول جلوگیری میشود.

5-کمک به سطح قند خون سالم

مصلحات برنج در طب سنتی ایرانی اسلامی 

مصلحاتی که موجب میشود، خواص و مزاج برنج بسیار مفید واقع شوند، این است که برای جلوگیری از قولنج و گرفتگی روده ، برنج را در آب و نمک خیساند و هنگام دم کردن آن را با زعفران استفاده نمود .

مضرات و منع مصرف برنج :

1- اگر آب برنج آلوده باشد ، سلامت نوزاد به خطر می اندازد .

2- نوزادان و کودکان در هنگام استفاده از آب برنج باید بسیار احتیاط کنند .

3- اگر شیر سویا با آّب برنج مخلوط شود، باعث  ایجاد حساسیت در بدن میشود .

4- خوردن زیاد برنج اختلال عصبی ایجاد میکند، به همین خاطر بهتر است مقداری شلتوک برنج را داخل یک پارچه ریخته و در برنج قرار دهید که همراه آن پخته شود .