نسخه های طب سنتی در درمان بی اشتهایی

طب سنتی انواع سومزاج‌ها، وجود اخلاط در معده، اختلال در عملکرد طحال و کبد، کم خونی و اعراض نفسانی مانند :

غم، ترس و هیجان‌ها را دلیل بی‌اشت‌هایی می داند.

دسته بندی بی‌اشتهایی در طب سنتی ایرانی با طب جدید تفاوت دارد.

اگر اشتهای خود به غذا را از دست داده‌اید و به دنبال علت و روش درمان آن در طب ایرانی هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله از طب بوعلی را مطالعه کنید

بی اشتهایی ممکن است منجر به پیچیدگی های فراوانی نظیر :

-ریتم غیر عادی قلب (آریتمی)،

-عدم تعادل الکترولیت ها در بدن،

-کم خونی،

-از دست رفتن استخوان،

-مشکلات کلیوی و غیره شود.

⇐ طب سنتی درمان بی اشتهایی با داروهای گیاهی

در منابع طب سنتی ایران واژه معادل «اشتها» اکثرا «شهوت» نامیده شده است.

که این کلمه علاوه بر اشتهای به غذا به تمایلات جنسی نیز اطلاق می‌شود.

البته در این مورد عموما از آن به «شهوه الجماع » تعبیر شده است و برای میل به غذا بیشتر «شهوه الطعام» به کار رفته است

لی منظور از کلمه «شهوه» به طور مطلق و بدون پسوند، اشتها به غذا است.

با بررسی منابع طب سنتی در قرون مختلف در می‌یابیم که :

حکمای بزرگ این مکتب علاوه بر این که میل به غذا و اختلال آن را در جایگاه یک علامت کمک‌کننده در تشخیص برخی بیماری‌ها ذکر نموده‌اند؛

افزایش، کاهش و فساد اشتها را نیز در فصول جداگانه، به عنوان یک بیماری مورد بحث قرار داده‌اند.

بی اشتهایی یکی از نشانه های بیماری و یا خروج بعضی از اعضا از حالت تعادل می باشد.

اسباب ایجاد بی اشتهایی به صورتی موجز در کتاب میزان الطب مورد بحث قرار گرفته است.

حکیم ارزانی اسباب بطلان شهوت (بی اشتهایی) و نقصان شهوت (کم اشتهایی) را یکی دانسته است.

بـدین صـورت کـه اگر اسباب بی اشتهایی بسیار قوی باشد، اشتها به طور کلی نابود شده و فرد آرزوی طعام نمی کند و اگر این اسباب ضعیف باشد تنها منجر به کاهش اشتها میشود.

از دیدگاه طب سنتی، کبد یکی از اعضای رییسه بدن میباشد که از طریق تولید اخلاط و روح طبیعی در تغذیه سـایر اعضـای بـدن نقـش اساسی ایفا می کند.

مطابق تحلیل حکمای طب سنتی هرگاه اعضای بدن محتاج به غذا شوند با مطالبه غذا از رگها و بـه همـین ترتیـب رگها از کبد، کبـد از عـروق ماسـاریقا (مزانتریـک) و عـروق ماساریقا از معده نیاز غذایی خود را مرتفع میکنند.

فَم معده (دهانه معده) که عضوس ذکیالحس (حساس) است نیز در ایجاد احساس گرسنگی نقش دارد.

، بدین ترتیب که در هنگام نیاز به غذا به علت ریزش خلط سودا از طحال بر فم معده، فرد احساس گرسنگی می کند.

سودا به دلیـل خاصیت گسی وترشی، فم معده را متأثر کرده و باعث جمع شدن معده و در نهایت ایجاد گرسنگی مـی شـود.

بنابراین هرگاه در هریک از این امور ضعف و نقصانی حادث شود در اشتها هم نقصان حاصل می شود

برخی علائم بی اشتهایی، عبارتند از :

1-وزن کم

2-خستگی

3-بی خوابی

4-پوست رنگ پریده

5-ناخن های شکننده

6-خشکی پوست

7-یبوست

8-افسردگی

9-پریودهای نامنظم

10-فشار خون کم

11-خروج از فعالیت های اجتماعی

عواملی که باعث کاهش اشتها می‌شود

1-بیماری‌های عفونی

2-علل روانشناختی

3-بیماری‌های مزمن

4-مصرف دارو‌ها

5-افزایش سن

6-استرس و ایجاد پریشانی

7-کم خونی

درمان بی اشتهایی با چند روش ساده طب سنتی

شربت های خانگی برای افزایش اشتها

آب لیموی طبیعی اشتها را افزایش می‌ دهد؛ به همین علت در تهیه این شربت خانگی از آن استفاده می‌ شود.

هر زمان که احساس کردید میلی به خوردن غذا ندارید، فقط کافی است کمی از این شربت را میل کنید تا اشتهایتان باز شود.

برای افزایش اشتهای کودکان هم می توانید از این شربت استفاده کنید.

برای استفاده از این شربت برای درمان بی اشتهایی به مواد زیر نیاز دارید:

1- 2 قاشق غذاخوری شربت افرای خالص؛

2-نیم لیتر آب لیمو؛

3-نیم لیتر آب؛

4- 2 قاشق چای خوری سرکه سفید

تمبر هندی برای درمان بی اشتهایی

تمبر هندی ملین و طعم دهنده خوبی است که در اکثر غذاهای جنوب هند از آن استفاده می شود.

علاوه بر این، در درمان بی اشتهایی و هضم بهتر غذا از آن استفاده می کنند.

برای استفاده از این درمان خانگی به مواد زیر نیاز دارید:

• 10 گرم تمبر هندی؛
• یک فنجان آب؛
• مقداری نمک برای طعم دادن؛
• مقداری فلفل سیاه برای طعم دادن.

گشنیز برای افزایش اشتها

گشنیز برای درمان سوء هاضمه مناسب است و در آزاد سازی آنزیم های طبیعی به معده کمک می کند.

به همین دلیل یکی از درمان های طبیعی برای کم اشتهایی به شمار میرود.

چای رازیانه برای درمان کم اشتهایی

تخم رازیانه باعث می‌ شود که کبد تولید صفرا را افزایش دهد. صفرا هضم غذا را بهتر کرده و در نتیجه اشتها را نیز بیشتر می‌ کند.

برای استفاده از این درمان خانگی به مواد زیر نیاز دارید:

-1 قاشق چای‌خوری تخم رازیانه

-½ قاشق چای‌خوری تخم شنبلیله

-2 الی 3 فنجان آب

زنجبیل و گشنیز

زنجبیل یکی از گیاهانی است که در درمان بی اشتهایی در بزرگسالان در طب سنتی و تقویت سیستم ایمنی و گوارشی بدن تاثیر زیادی دارد.

تخم گشنیز نیز یکی از موادی است که از گذشته تا کنون در درمان بی اشتهایی استفاده می شود.

ترکیب این دو ماده با هم،می تواند به راحتی بی اشتهایی را درمان کند.

برای استفاده از این درمان خانگی به مواد زیر نیاز دارید:

-پودر تخم گشنیز؛

-پودر زنجبیل خشک شده؛

-100 میلی لیتر آب.

دانه کاروم برای درمان بی اشتهایی

دانه کاروم یکی از موادی است که در پخت غذاهای هندی برای هضم بهتر غذا استفاده می شود.

همچنین این دانه خاصیت ضد نفخ و ضد اسیدی دارد و به ترشح آنزیم های گوارشی نیز کمک می کند.

در نتیجه یکی از بهترین روش ها برای افزایش اشتها محسوب می شود.

برای استفاده از این درمان خانگی به مواد زیر نیاز دارید:

-1 قاشق چای‌خوری دانه کاروم؛

-یک فنجان آب گرم.

⇐ طب سنتی و اصول تغذیه سالم را در این مقاله بخوانید

مصرف ویتامین ها برای افزایش اشتها

یک دسته از ویتامین هایی که در افزایش اشتها نقش مهمی دارند، ویتامین های گروه B هستند.

این گروه از ویتامین ها، انرژی غذا را در بدن آزاد می کند و باعث افزایش اشتها می شوند.

کمبود هر کدام از ویتامین های این گروه، به تنهایی، باعث ایجاد اختلال در اشتها و هضم نادرست غذا میشود.

برای مصرف این ویتامین باید با پزشکتان مشورت کنید تا در صورت کمبود آن در بدنتان، ویتامین مناسب شما را تجویز کند.

⇐داروهای مؤثر در افزایش اشتها براساس مزاج هر شخص 

در این قسمت به داروهایی که بر اساس مزاج و طبیعت هر شخص در طب سنتی استفاده می شود را برشمرده ایم

داروهای گرم و خشک افزاینده اشتها

افسنتین ، پیاز، سداب ، نخود (طبیعت نخود، گرم و خشک است و از نظر تغذیه‌ای ارزش بالایی دارد و می‌تواند موجب افزایش اشتها شود)،

شاهتره، ترخون، کرفس، تره، ترشی انبه، پنیر نمکسود، جدوار، سنبل، زنیان

(زنیان دارای بو و طعم تندی بوده و اشتها آور است و معمولا برای گرم کردن سیستم گوارشی و برای تسهیل عمل هضم از آن استفاده می‌شود.)

عرق بهار نارنج، نعناع، انجدان، عسل ،انیسون، صمغ آلبالو و گیلاس، کبر، خردل، زیره، سرکه عنصل، سیسار ون، صبر، تخم ترب، فلفل، پوست لیمو و مصطکی

به عنوان مثال شربت اشتها آور کیمیاگر یک شربت چاق کننده سریع که حاوی ترکیب افسنتین، عسل و به است.

و بر اساس نوشته ها و تجربیات شیخ الرئیس ابو علی سینا و بسیاری از پزشکان دیگر چون جالینوس، تاثیر بسیاری بر افزایش اشتها دارد.

داروهای افزایش اشتهای سرد و خشک

آمله، سرکه، سماق (تحریک اشتها می‌کند که این خاصیت نیز می‌تواند به دلیل اثر خنک کنندگی و صفرابری آن باشد)،

زرشک، بلیله، گشنیز، گلابی حامض، تخم کاسنی، به (به اشتها را تحریک کرده، کمک به هضم می‌نماید)،

ریواس (خاصیت اشتها آور ریواس احتمالا به دلیل رفع چربی‌ها و مهار صفرا می‌باشد)، سیب ترش، توت ترش، تمر هندی

دم‌کرده بخش‌های هوایی شنبلیله موجب التیام و آرامش معده و افزایش اشتهای بزرگسالان می‌شود.

داروهای افزاینده اشتهای با طبیعت گرم و تر

خاکشیر، حب الصنوبر، لاله نعمانی (نشاره)، شیر تازه گاو، ترشی شلغم (شلغم اشتها آور و مقوی قوای جنسی است)

داروهای افزاینده اشتها سرد و تر

کاهو (با سرکه)، دوغ

روش‌ها و غذاهای دیگر برای درمان بی اشتهایی

همانطور که در بالا خواندید برای درمان بی اشتهایی بزرگسالان در طب سنتی داروهای خوراکی گوناگونی وجود دارد

که انتخاب آن‌ها با توجه به طبیعت بیمار می‌تواند موثر باشد.

اما به جز این داروهای خوراکی، موارد دیگری که در طب سنتی برای از بین بردن بی اشتهایی توصیه شده است، عبارتند از:

-بهترین انتخاب برای تنظیم اشتها استفاده از ورزش است، ورزش کنید و پس از آن غذا میل کنید.

-باید توجه داشت اینکه توصیه شده قبل و بعد از غذا نمک چشیده شود، چشیدن نمک منجر به ترشح و تحریک بزاق و تحریک اشتها و ضد عفونی شدن مجاری می‌شود.

-شربت مویز برای تقویت معده، افزایش اشتها، سرخی رخسار مفید است.

-اگر وقت یا اشتها برای صبحانه خوردن ندارید حداقل یک لیوان آب‌میوه یا شربت عسل و آبلیمو یا یک عدد سیب در خانه یا محل کار بخورید.

-داروهای گیاهی تندمزه مثل ترخون و خردل خلط موذی را از بین برده و اشتها را باز می‌کند.

(خلط موذی خلطی که در اثر خوردن مواد غذایی نامناسب در بدن ایجاد می‌شود و بدن آن را جذب نمی‌کند و مانع جذب مواد مفید می‌شود)

-درصورت مصرف گوشت بهتر است گوشت‌های سبک مثل گوشت پرندگان یا گوشت بره استفاده شود.

روش طبخ نیز بهتر است بریان کردن گوشت باشد چون در این صورت گوشت بریان شده می‌تواند به افزایش اشتها کمک کند.